NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
عُبَيْدٍ
حَدَّثَنَا
ابْنُ ثَوْرٍ عَنْ
مَعْمَرٍ
عَنْ
الزُّهْرِيِّ
عَنْ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ كَعْبِ
بْنِ مَالِكٍ عَنْ
أَبِيهِ
أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
كَانَ إِذَا
أَرَادَ
غَزْوَةً
وَرَّى
غَيْرَهَا
وَكَانَ يَقُولُ
الْحَرْبُ
خَدْعَةٌ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
لَمْ يَجِئْ
بِهِ إِلَّا
مَعْمَرٌ
يُرِيدُ
قَوْلَهُ
الْحَرْبُ خَدْعَةٌ
بِهَذَا
الْإِسْنَادِ
إِنَّمَا يُرْوَى
مِنْ حَدِيثِ
عَمْرِو بْنِ
دِينَارٍ عَنْ
جَابِرٍ
وَمِنْ
حَدِيثِ
مَعْمَرٍ عَنْ
هَمَّامِ
بْنِ
مُنَبِّهٍ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
Ka'b b. Malik'ten rivayet
olunduğuna göre;
Nebi (s.a.v.) bir
savaş(a çıkmay)ı istediği zaman başka bir savaş'a çıkıyormuş gibi görünür ve;
"Harp hud'a dır" buyururmuş.
Ebû Dâvûd der ki:
"Harp hud'a dır” hadisini bu isnadla sadece Ma'mer rivayet etmiştir.
Amr b. Dinar'ın hadisi
de sadece Cabir'den rivayet edilmiştir ve bir de bu hadisi Ma'mer, Hemmam b.
Münebbih'den, o da Ebu Hureyre'den rivayet etmiştir.
İzah:
Buhari, cihâd; Meğâzi;
Müslim, tevbe; Dârimi, siyer; Ahmed III, 456,457; IV 387.
"Verra" kelimesi
insanın esas maksadını gizleyip, onu bir başka şekilde açıklaması manasına
gelir.
İbn-i Melek bu kelimeyi
şöyle açıklıyor: "Başka bir maksadı izhar ederek asıl maksadı
gizlemektir."
Rasûl-i zişân
efendimiz, bir savaşa çıkacağı zaman gideceği yeri açıklamadığı gibi, önce
asıl gitmek istediği yere doğru yola çıkmaz bilakis askerlerine başka bir hedef
göstererek, başka bir istikamete gidiyormuş hissini verirdi. Şehirden hayli
uzaklaştıktan sonra asıl maksadını ve nereye gitmek istediklerini askerlerine
açıklardı. Bu şekilde hareket etmekle hem düşmanı gafil bir şekilde avlama
imkanı bulurdu, hemde düşman hesabına çalışan casusların doğru haber almasını
önlemiş olurdu. Yalan söylemek ve hile yapmak kesinlikle haram olmakla beraber,
harpte caiz kılınmıştır. Taberi, harpte düşmana yalan söylemenin ancak ta'rız
yoluyla caiz olduğunu, sarih kelimelerle "hakiki yalan" söylemenin
caiz olmadığını söylemişse de, tmam-ı Nevevi hakiki yalan söylemenin de mubah
olduğunu fakat bu yalanı tariz yoluyla söylemenin daha efdal olduğunu ifade
etmiştir.